Przeładowanie interfejsów – czyli jak projektanci nas udręczyli w imię „prostoty”

Odpowiedź na pytanie „czym jest przeładowanie interfejsów” jest prosta: to sytuacja, w której twórcy oprogramowania, aplikacji czy stron internetowych, w przypływie kreatywności (lub jej braku), pakują w ekran tyle elementów, że użytkownik czuje się jak ślepy kret w labiryncie neonowych reklam. Ale oczywiście – to tylko wierzchołek góry lodowej. Więc usiądźcie wygodnie, bo zaraz rozłożymy ten problem na czynniki pierwsze.

Kiedy „więcej” znaczy „mniej” – czyli krótka historia bałaganu w UI

Pamiętacie czasy, gdy interfejsy były tak proste, że nawet wasza babcia potrafiła wysłać e-maila? Windows 95, ikonki jak cegły, menu startowe mieszczące się w ćwiartce ekranu. Dziś mamy „nowoczesne” rozwiązania – gdzie każdy piksel musi krzyczeć: „KLIKNIJ MNIE! NIE, MNIE! A MOŻE TAMTEN PRZYCISK?!”.

Projektanci uznali, że skoro ekrany są większe, to trzeba je zapchać do granic możliwości. Efekt? Oto krótka lista grzechów głównych współczesnych interfejsów:

• Nawigacja jak z horroru: Gdzie jest ustawienia? W hamburger menu? W trzech kropkach? A może w wysuwanym panelu, który aktywuje się gestem łapania powietrza?
• Przyciski-fantomy: Te, które wyglądają jak zwykły tekst, ale magicznie okazują się klikalne. Lub odwrotnie – wielkie, kolorowe prostokąty, które są… tylko dekoracją.
• Notyfikacyjny szum: Każda aplikacja musi poinformować cię, że właśnie nic się nie stało, ale gdyby się stało, to na pewno by cię powiadomiła.

Case study: Aplikacje bankowe

Weźmy „proste” aplikacje bankowe. Logujesz się, a tu: promocje, oferty kredytowe, powiadomienia o nowym regulaminie, sugestie założenia konta oszczędnościowego, wykresy, analizy, a gdzieś między tym wszystkim – twój stan konta. Banki zdają się sądzić, że skoro masz u nich pieniądze, to masz też nieskończoną ilość czasu na rozkminianie ich interfejsu.

Element interfejsu	Czy jest potrzebny?	Czy irytuje użytkowników?
Baner reklamowy karty kredytowej	Nie	Tak (98%)
Przycisk „przelew natychmiastowy”	Tak	Nie (chyba że ukryty pod 3 warstwami menu)
Wykres wydatków z ostatnich 5 lat	Dla księgowych	Tak (bo przypomina, ile wydałeś na głupoty)

Dlaczego tak się dzieje? Winowajcy przeładowania

Kto odpowiada za ten chaos? Oto podejrzani:

1. Zespół projektowy z syndromem „a może by tak dodać…”

Spotkania projektowe to często festiwal pomysłów, gdzie każdy chce dorzucić „tylko jeden mały element”. Efekt? Z „czystego interfejsu” robi się szafa grająca.

2. Menadżerowie, którzy myślą, że więcej funkcji = lepszy produkt

„Konkurencja ma tę funkcję, więc my też musimy!” – słyszeliście to? No właśnie. Nikt nie pyta: „czy użytkownicy tego potrzebują?”.

3. Testy A/B, które testują wszystko, tylko nie zdrowy rozsądek

„Wersja A ma czerwony przycisk, wersja B ma niebieski, a wersja C ma czerwony, ale miga. Która lepsza?” – może żadna, jeśli przycisk prowadzi do funkcji, której nikt nie używa?

Jak przetrwać w dżungli przeładowanych interfejsów? Poradnik dla zdesperowanych

Oto kilka sposobów, by nie zwariować:

• Ucz się skrótów klawiaturowych – to często ostatnia deska ratunku, gdy menu przypomina słownik Oxfordzki.
• Korzystaj z trybów ciemnych/okrojonych – niektóre aplikacje pozwalają wyłączyć „featuresy”, których nie używasz.
• Głosuj portfelem – wybieraj oprogramowanie, które szanuje twój czas i neurony.

Przyszłość: Czy AI nas uratuje, czy dołoży nam kolejnych warstw?

Teraz modne jest mówienie, że „AI uprości interfejsy”. Ale spójrzmy prawdzie w oczy: jak dotąd, sztuczna inteligencja w UI służy głównie do:

• Dodawania chatbotów, które nie potrafią odpowiedzieć na pytanie
• Generowania „spersonalizowanych” sugestii, które nikogo nie interesują
• Automatycznego ukrywania ważnych opcji, bo „przecież rzadko z nich korzystasz”

Więc może zamiast czekać na zbawienie w postaci AI, czas wrócić do podstaw: projektowania z myślą o użytkowniku, a nie o checklistach funkcji czy corocznych raportach „engagementu”.

A na koniec mała refleksja: może przeładowanie interfejsów to metafora naszych czasów? Wszędzie nadmiar, wszystko na już, każdy chce naszej uwagi. Ale to już temat na inny artykuł…