aplikacje dla cyfrowego wellbeingu

W dobie, gdy nasze smartfony stały się przedłużeniem układu nerwowego, a liczba powiadomień przekracza liczbę oddechów na minutę, cyfrowy wellbeing przestał być modnym hasłem, a stał się koniecznością. Na szczęście (albo i nieszczęście, zależy jak patrzeć) rynek aplikacji odpowiedział na tę potrzebę całym arsenałem narzędzi, które mają nam pomóc… używać mniej narzędzi. Ironia losu? Być może. Ale skoro już tu jesteśmy, przeanalizujmy te rozwiązania, zanim kolejne powiadomienie wyrwie nas z flow.

Cyfrowa detoksykacja – czy to w ogóle możliwe?

Przedstawmy sobie szczerze sytuację: jesteśmy uzależnieni. Nie od substancji, ale od dopaminowych zastrzyków, które dostajemy za każdym razem, gdy odblokowujemy ekran. Producenci systemów operacyjnych i aplikacji doskonale o tym wiedzą, dlatego teraz, z miną „my wcale nie jesteśmy problemem, my jesteśmy rozwiązaniem”, oferują nam narzędzia do walki z… samymi sobą.

Wbudowane funkcje wellbeingowe – wilk syty i owca cała

Zacznijmy od tego, co mamy pod ręką (dosłownie):

• Digital Wellbeing (Android) – Google z uroczym cynizmem pokazuje nam, ile godzin zmarnowaliśmy na przewijaniu TikTok’a
• Screen Time (iOS) – Apple z kolei łagodnie, ale stanowczo przypomina, że powinniśmy już iść spać, bo jutro znów będziemy scrollować
• Wind Down (OnePlus) – funkcja, która zamienia nasz telefon w nudną, szarą kostkę, jakby to miało odstraszyć prawdziwego scrollera

Te narzędzia są jak rodzic, który mówi „no już ostatni raz”, ale i tak daje nam cukierka. Bo przecież nie wyłączą całkowicie możliwości obejrzenia jeszcze jednego filmiku o kotach.

Trzecia strona medalu – aplikacje zewnętrzne

Skoro wbudowane rozwiązania to trochę jak strażnik więzienny, który sam rozdaje klucze, sięgnijmy po aplikacje, które przynajmniej udają, że naprawdę chcą nam pomóc:

Aplikacja	Działanie	Ironia sytuacji
Forest	Rośnie wirtualne drzewo, gdy nie używasz telefonu	Musisz mieć włączoną aplikację w telefonie, który próbujesz ignorować
Freedom	Blokuje strony i aplikacje na wszystkich urządzeniach	Wymaga instalacji na wszystkich urządzeniach, które próbujesz ograniczyć
Space	Analizuje twoje nawyki i pomaga je zmienić	Zbieranie danych o twoim uzależnieniu, by lepiej ci pomóc w… ochronie danych

Mindfulness w wersji 2.0 – medytacja dla pokolenia instant

Nie możemy zapomnieć o całej gamie aplikacji, które obiecują nam wewnętrzny spokój w 5 minut dziennie (bo kto ma więcej, prawda?):

• Headspace – medytacja prowadzona przez faceta, który brzmi, jakby już osiągnął nirwanę
• Calm – usypiające dźwięki natury (które przegrywają z pingiem messengera)
• Insight Timer – darmowa alternatywa dla tych, którzy uważają, że płacenie za spokój ducha to oksymoron

Te aplikacje to jak McDonalds dla duszy – szybko, wygodnie, ale czy na pewno to właśnie tego potrzebujemy?

Paradoks cyfrowego wellbeingu

I tu dochodzimy do sedna problemu. Wszystkie te rozwiązania mają jeden wspólny mianownik – wymagają użycia tego samego urządzenia, które jest źródłem problemu. To jak leczenie alkoholizmu w barze. Owszem, możemy ustawić limity czasowe, śledzić nasze nawyki, a nawet sadzić wirtualne lasy, ale w końcu i tak wracamy do punktu wyjścia – ekranu, który jednocześnie jest naszym wybawieniem i przekleństwem.

Może rozwiązanie jest prostsze niż myślimy?

Zanim pobiegniesz pobierać kolejną aplikację, która ma cię uratować przed aplikacjami, spróbuj:

• Odłożyć telefon na godzinę przed snem (wiem, szokujące)
• Wyłączyć powiadomienia dla aplikacji, które nie są niezbędne (Twitter, patrzę na ciebie)
• Zrobić sobie „analogowe” popołudnie (książka to takie urządzenie bez baterii)

Bo prawda jest taka, że żadna aplikacja nie zastąpi nam starego dobrego samokontroli. Ale skoro i tak pewnie czytasz to na telefonie, może jednak zainstalujmy tę Forest…

Podsumowanie – wellbeing w erze cyfrowej schizofrenii

Cyfrowy wellbeing to dzisiaj nie luksus, a konieczność. Ale w pogoni za idealną równowagą między byciem online i offline, łatwo wpaść w pułapkę – zastępowania jednego uzależnienia drugim. Aplikacje wellbeingowe są jak kule do nurkowania w oceanie cyfrowych rozrywek – mogą pomóc utrzymać się na powierzchni, ale nie nauczą nas pływać.

Najlepszą aplikacją do cyfrowego wellbeingu może okazać się… przycisk wyłączający ekran. Ale kto by się tym przejmował, skoro w App Store jest tyle ciekawszych opcji do wypróbowania?